natural resources department

ورود به سیستم

بخش تحقيقات جنگل و مرتع

معرفی بخش تحقیقاتی جنگل و مرتع

بخش تحقيقات جنگل و مرتع از فروردین ماه 1362 همزمان با تشكيل مركز تحقيقات کشاورزی و منابع طبيعي استان يزد در وزارت کشاورزی شروع به فعاليت نموده است. این بخش در آغاز سال 1370 به مرکز تحقیقات کشاورزی و امور دام استان در وزارت جهاد سازندگی انتقال یافت. پس از ادغام وزارتین جهاد سازندگی و کشاورزی ، از سال 1382 با نام بخش جنگل و مرتع در مجموعه ادغام شده با نام مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد ( وزارت جهاد کشاورزی) به فعالیت خود ادامه می دهد. این بخش علاوه بر حوزه مرکزی، دارای سه ایستگاه تحقیقات بیابان شهید صدوقی، تحقیقات مرتع نیر، تحقیقات گیاهان دارویی و آزمایشگاه جنگل و مرتع می باشد. تعداد پرسنل بخش در حال حاضر جمعاً 10 نفر که شامل 3 نفر هيات علمي (2نفر دكترا، 1 نفر كارشناس ارشد) و 3 نفر محقق غير هيات علمی می باشند.

اهداف و کارکرد های تحقیقاتی بخش

1 ـ ارائه و اجراي طرح هاي تحقيقاتي در زمينه مرتع، بيابان، جنگل، گياه شناسي، گياهان دارويي

2 ـ تهيه و تدوين مقالات علمي در زمينه منابع طبيعي و شركت در همايش ها و كنفرانس هاي استاني، ملي و بين‌المللي

3 ـ تهيه و تدوين كتب در زمينه مرتع، بيابان، جنگل، گياهان دارويي و...

4 ـ همكاري با مراكز علمي و تحقيقاتي و آموزشي و اجرایی

باغ گیاهشناسی گياهان کویری و بياباني ایران، اشکذر يزد

باغ گياه‌شناسي مكاني است كه در آن مجموعه‌اي از گياهان بومي و غيربومي كشت مي‌شوند و نقش مهمي در زمينه‌هاي مختلف تحقيقاتي از جمله جمع‌آوري، شناسايي، حفاظت، تكثير، ارزيابي، آموزش و نمايش گياهان مختلف موجود در يك كشور را به عهده دارند و ضمن ايجاد منظره‌اي زيبا و فضاهايي چشم نواز، نقش زيادي در اهداف آموزشي و پژوهشي علوم گياهي بويژه علومي كه به مجموعه‌هايي از گياهان زنده شناسنامه‌دار وابسته هستند، دارند. به منظور حفظ، نگهداري، بررسي گياهان مقاوم به خشكي، مقاوم به شوري و شن‌دوست موجود در استان به عنوان گياهان بومي سازگار و نباتات غير بومي از ساير نقاط كشور به عنوان منبعي جهت بررسي‌هاي مربوط به سازگاري گونه‌ها، انجام مطالعات فنولوژيكي، رشد ساليانه و جهت معرفي مناسب‌ترين گونه‌ها براي مناطق بياباني استان و نقاط داراي شرايط اكولو‍ژيكي مشابه و همچنين به منظور ايجاد باغ گياه شناسي و بانك ژن گياهي زنده اقدام به تهيه و اجراي اين طرح گرديده است. اين فعاليت از سال 1371 آغاز و فازدوم كار به اتمام رسيده است و درنتيجه مجموعه‌اي از 192گونه گياهي در محوطه استقرار يافته است. جمع آوري و كشت گونه‌هاي مرتعي و بياباني و بررسي سازگاري گونه‌ها فعاليت‌هاي عمده‌اي هستند كه در زمان اجراي طرح انجام مي‌گيرد. جهت توسعه اين فعاليت لازم است كارهاي زير بنايي نيز در محدوده ايستگاه گسترش يابد.

از مهمترين اهداف ايجاد كلكسيون مي‌توان به:

1- حفظ و نگهداري كلكسيون زنده گونه‌هاي بياباني و استپي سازگار به شرايط منطقه كه به عنوان پايگاهي جهت تحقيقات منابع طبيعي نيز مي تواند به كار رود.

2- ايجاد پناهگاهي امن و مطمئن جهت حفظ گياهان نادر و در حال انقراض

3- افزايش تنوع گونه‌هاي گياهي كلكسيون جهت توسعه باغ گياهشنا سي در استان يزد

4- بررسي مقدماتي سازگاري گونه‌هاي جمع‌آوري شده و معرفي گونه‌هاي مناسب جهت استفاده در مناطق كم آب

5- تحقيق در زمينه روش‌هاي تكثير و پرورش گونه‌هاي با ارزش از نظر حفاظتي و اقتصادي

6- تهيه بذر، قلمه و نهال از گونه‌هاي موجود در حد امكان جهت استفاده در امور تحقيقاتي

7- ايجاد علاقه به طبيعت و ترويج فرهنگ حفاظت از منابع طبيعي از طريق بازديد مردم از باغ‌هاي گياه‌شناسي و ارائه آموزش‌هاي لازم به آنها

اشاره نمود.

باغ گياه شنا سي استان يزد با وسعت حدود 8 هكتار در منطقه دشت سرپوشيده حوزه يزد – اردكان با مختصات جغرافيايي 54 درجه و 12 دقيقه طول شرقي و 32 درجه و 1 دقيقه عرض شمالي با ارتفاعي معادل 1160 متر از سطح دريا و در فاصله حدود 20 كيلومتري از مركز استان در جاده ترانزیت يزد- ميبد در ايستگاه شهيد آيت الله صدوقی واقع شده است. این باغ دارای 235 گونه گیاهی می باشد. این گیاهان در 4 قطعه مجزا شامل 1- كلكسيون گياهان مناطق بياباني 2- كلكسيون گياهان دارويي 3- قطعه گياهان زينتي و درختان ميوه و 4- قطعه گياهان شن دوست برای پوشش گیاهی خاص تخصیص داده شده است.

این باغ در مردادماه سال 1401 جزو یکی از باغهای اقماری موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور قرار گرفت.

ایستگاه تحقیقات مرتع نیر

ايستگاه تحقيقات مرتع نير در حوزه آبريز پشتكوه(شيب جنوبي ارتفاعات شيركوه) از توابع شهرستان تفت و در فاصله حدود 100 كيلومتري از مركز استان يزد و 25 كيلومتري شهر نير واقع شده است. مساحت ايستگاه 200 هكتار مي‌باشد. اين ايستگاه در حدود جغرافيايي '12و 54 طول شرقي و '22 و31 عرض شمالي قرار دارد. حدود ارتفاعي عرصه 2110-2170 متر از سطح دريا و شيب عمومي آن كمتر از 3 درصد است. ميانگين بارندگي منطقه 130 ميليمتر در سال مي‌باشد كه كمترين مقدار آن 27 ميليمتر(سال زراعي 79-1378) و بيشترين مقدار آن برابر 263 ميليمتر متعلق به سال زراعي (72-1371) بوده است.

عرصه الگويي از مراتع دشتهاي مرتفع در مناطق استپي محسوب مي‌شود. در ارزيابي پوشش گياهي منطقه در سال 1365 (همزمان با اجراي قرق)، تيپ عمومي عرصه (Artemisia sieberi - Scariola orientalis) اعلام شده است. ولي در اثر قرق آثار افزايش توليد و درصد پوشش گياهي گونه‌هاي Stipa barbata و Salsola rigida بخوبي مشهود است . عمده فعاليت ايستگاه در زمينه بررسي مديريت چراي دام در مراتع استپي كشور مي باشد. این عرصه از سوی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور به عنوان ایستگاه تحقیقاتی درجه یک در زمینه تحقیقات مرتع مناطق خشک در بخش تحقیات جنگل و مرتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد پذیرفته شده است. اهداف عمده ایستگاه بشرح ذیل می باشد.